Terapia pedagogiczna

 

Prowadząca: p. Małgorzata Sekular

Zajęcia z dziećmi odbywają się raz w tygodniu:

Piątek, godz. 8:00-13:00

 

Terapia pedagogiczna to specjalistyczne działania mające na celu niesienie pomocy dzieciom przejawiającym różnego rodzaju nieprawidłowości rozwoju i zachowania. Ukierunkowana jest na korygowanie i kompensowanie zaburzeń psychoruchowego rozwoju dziecka, jako jednej z przyczyn niepowodzeń szkolnych. Udzielanie pomocy dzieciom w sferze rozwoju umysłowego, psychicznego i społecznego to terapia przez zabawę. W szczególności poświęcona jest usprawnianiu funkcji słuchowych, wzrokowych, ruchowych i ich właściwej koordynacji. Bardzo często prowadzone są rozmowy indywidualne z dziećmi, organizujemy zabawy, inscenizacje na podstawie tekstów literackich oraz aktywność plastyczną. Stymulacja i wspieranie, inicjuje rozwój potrzeb i oczekiwań dzieci związanych z poznawaniem świata, potrzebą aktywności. Terapia pedagogiczna w przedszkolu obejmuje usprawnianie funkcji odpowiedzialnych za uczenie się matematyki oraz usprawnianie funkcji słuchowych, wzrokowych, ruchowych i ich właściwej koordynacji.
Podczas pracy z dzieckiem stosowane są metody wspierające i stymulujące naturalny rozwój dziecka oraz angażujące wiele zmysłów: słuch, wzrok, dotyk. Są to m.in. metody:
• elementy Metody Dobrego Startu wg M.Bogdanowicz
• muzykoterapia
• bajkoterapia
• wybrane techniki relaksacyjne
• ćwiczenia grafomotoryczne M.Bogdanowicz
• „Dziecięca matematyka” E. Gruszczyk-Kolczyńskiej
• elementy Metody Ruchu Rozwijającego W.Sherborne
• elementy metody Pedagogiki Zabawy

Cele terapii pedagogicznej:
• wspieranie rozwoju dziecka,
• usprawnianie rozwoju funkcji psycho – motorycznych istotnych w opanowaniu umiejętności czytania i pisania,
• wyrównywanie braków w wiadomościach i umiejętnościach,
• pomaganie w przezwyciężaniu trudności,
• eliminowanie niepowodzeń emocjonalno – społecznych i ich konsekwencji,
• oddziaływanie psychoterapeutyczne- ogólnie uspakajające, a jednocześnie aktywizujące dzieci.

Ćwiczenia usprawniające percepcję wzrokowej na materiale obrazkowym:
• różnicowanie figur geometrycznych po względem kształtu, koloru, grubości i wielkości
• dobieranie par jednakowych figur geometrycznych
• rozpoznawanie zmian ilościowych i jakościowych zabawa ,,Co się zmieniło”
• zapamiętywanie elementów eksponowanego obrazka
• układanie figur geometrycznych z części
• układanie obrazków i kompozycji z figur geometrycznych według wzoru i z pamięci (Mozaika)
• rysowanie kompozycji za pomocą szablonów
• rysowanie kompozycji geometrycznych według wzoru
• układanki obrazkowe
• loteryjki i domina obrazkowe
• układanie obrazków z części
• dobieranie części obrazka do całości
• dobieranie zbiorów liczbowych w tym samym układzie (domina)
• układanie puzzli
• wyszukiwanie podobieństw i różnic między obrazkami
• rozpoznawanie i nazywanie przedmiotów na obrazkach
• podział przedmiotów na grupy np. rośliny ,zwierzęta, owoce itp.
• zapamiętywanie i opowiadanie treści obrazka
• zapamiętywanie kolejności eksponowanych przedmiotów
• rysowanie z pamięci zapamiętanych wzorów

Ćwiczenia usprawniające percepcję słuchową:
• rozpoznawanie odgłosów zwierząt
• rozpoznawania przedmiotów na podstawie dźwięków (pęk kluczy, garnek, klocki drewniane, szklanka, folia itp.)
• rozpoznawanie osób na podstawie barwy głosu
• dobieranie w pary przedmiotów o jednakowym brzmieniu – np. puszki słuchowe
• rozróżnianie tempa w połączeniu z zabawą ruchową – szybko – bieg, wolno – marsz
• zabawa w „głuchy telefon”
• tworzenie wyrazów na tę samą sylabę
• segregowanie obrazków wg pierwszych głosek
• układanie rymowanek

Ćwiczenia usprawniające sprawność manualną:
• naśladowanie ruchów
• ćwiczenie palców-uderzanie jednym, dwoma, wszystkimi palcami w określonym rytmie, lekko lub mocno, naśladowanie spadającego deszczu
• rysowanie, malowanie na arkuszach papieru
• lepienie z plasteliny, masy solnej, gliny, ugniatanie kulek z papieru
• budowanie z drobnych klocków np. lego, sortowanie klocków
• rozpoznawanie przedmiotów za pomocą dotyku
• cięcie nożyczkami po śladzie
• kolorowanie obrazków
• obrysowywanie szablonów
• nawlekanie koralików, przewlekanie tasiemki przez otworki w tekturce
• rysowanie szlaczków po śladzie i samodzielnie
• łączenie punktów tworzących określony przedmiot np. drzewo, domek
• tworzenie obrazków z wydzieranek
• strzepywanie dłoni
• naśladowanie gry na instrumencie
• machanie „skrzydłami”
• naśladowanie drzew na wietrze
• łamiący się pajacyk
• „marzenia” przy muzyce relaksacyjnej

Opracowała: Katarzyna Kłos

 

 

Rozwój dziecka w okresie przedszkolnym

Każde dziecko różni się od siebie i posiada indywidualne cechy rozwoju, dlatego niektóre zmiany mogą wystąpić wcześniej, a inne trochę później. Nie oznacza to bowiem, że rozwój dziecka jest nieprawidłowy. Jeśli coś rodziców niepokoi w zachowaniu dziecka, bądź mają wątpliwości dotyczące jego prawidłowego rozwoju, warto się zgłosić po poradę do nauczyciela, czy pedagoga w celu konsultacji i otrzymania fachowej pomocy.
Rozwój dziecka w wieku przedszkolnym to szczególny etap w rozwoju człowieka. Zachodzą bowiem w tym okresie zmiany zarówno w strukturze psychicznej, jak fizycznej dziecka, które mają znaczenie w dalszym okresie życia. Rozwojowi podlegają poszczególne sfery takie jak: motoryka, percepcja słuchowa, percepcja wzrokowa, myślenie, mowa, emocje oraz kontakty społeczne.

Przedstawione dane mają więc wyłącznie charakter orientacyjny.

Rozwój umiejętności samoobsługowych, społecznych i emocjonalnych

3 rok życia
• wie, jak wygląda
• dostrzega różnice w wyglądzie kolegów: rozróżnia określenia- chłopiec, dziewczynka
• potrafi powiedzieć co lubi jeść
• zwraca się po imieniu do kolegów z grupy
• reaguje na polecenia nauczyciela
• potrafi bawić się zgodnie z innymi dziećmi
• uczestniczy w zabawach i zajęciach organizowanych przez nauczyciela
• wie, że nie wolno niszczy prac i zabawek kolegów
• wie, że musi stosowa się do obowiązujących nakazów i zakazów
• zgłasza swoje potrzeby
• postępuje zgodnie z oczekiwaniami dorosłych w sytuacjach nowych i wymagających zachowania szczególnej ostrożności
• korzysta z pomocy nauczyciela jako pośrednika w sytuacjach trudnych, wymagających rozstrzygnięcia
• rozumie znaczenie zwrotów grzecznościowych i wie, kiedy się ich używa
• uważnie słucha dorosłych
• rozumie i wykonuje proste polecenia
• odczuwa przyjemność, pomagając dorosłym w codziennych czynnościach
• występuję labilność emocjonalna
• odczytuje i reaguje na gesty kierowane do niego przez dorosłych
• rozpoznaje i próbuje nazywać własne uczucia: radość, smutek, złość
• wie, że należy panować nad negatywnymi emocjami
• potrafi pozostać w przedszkolu bez towarzystwa najbliższych (mamy, taty)
• sygnalizuje potrzeby fizjologiczne, próbuje samodzielnie korzystać z toalety, myje ręce nie mocząc ubrania i wyciera je ręcznikiem,
• potrafi samodzielnie jeść, posługując się łyżką, widelcem, doskonali te umiejętność w zabawie i podczas posiłków.
• z drobną pomocą potrafi się ubrać, rozebrać, włożyć buty
• spokojnie odpoczywa i zasypia na leżaku
• odkłada zabawki po skończonej zabawie

4 rok życia
• umie podać swoje imię i nazwisko
• potrafi określić czynności, które wykonuje najlepiej, np. układa puzzle, śpiewać
• potrafi nazwać swoją miejscowość i ulicę, na której mieszka
• wie, że nie należy opowiada o sobie osobom obcym
• próbuje podejmować zabawy tematyczne z podziałem na role i zgodnie w nich uczestniczyć
• rozumie, że musi dostosować się do wymagań nauczyciela, wykonywać polecenia i zadania wspólnie z innymi
• rozumie, że nie wolno brać rzeczy innych bez pozwolenia
• respektuje uwagi nauczyciela i rodziców dotyczące sposobu zachowania się w określonej sytuacji
• radzi sobie w sytuacjach konfliktowych bez stosowania agresji
• wie, że nie można sprawiać swoim zachowaniem przykrości innym dzieciom
• dzieli się zabawkami z innymi dziećmi
• potrafi używać zwrotów grzecznościowych: Dzień dobry, Do widzenia, Proszę, Dziękuj, Przepraszam w kontaktach z dziećmi i dorosłym
• zachowuje się grzecznie w miejscach publicznych
• słucha uważnie innych i stara się zwraca bezpośrednio do rozmówcy, zadając pytania, bądź informując o swoich potrzebach
• rozróżnia emocje pozytywne i negatywne
• określa własne potrzeby i nazywa uczucia
• ma pozytywny stosunek emocjonalny do przedszkola (lubi przedszkole, chętnie do niego przychodzi
• jest pogodny podczas zabaw w grupie, aktywnie w nich uczestniczy, podejmuje próby zabaw tematycznych, bawiąc się z dwójką, trójką kolegów
• chętnie uczestniczy w zabawach organizowanych przez nauczyciela
• myje ręce, twarz i zęby, nie mocząc ubrania i wyciera ręce ręcznikiem
• potrafi samodzielnie jeść, sprawnie posługując się łyżką i widelcem
• stara się wyręczać dorosłych w prostych czynnościach, np. podaje różne przedmioty
• pełni okazjonalne dyżury

5 i 6 rok życia
• określa różnice w wyglądzie kolegów
• podejmuje próby kontrolowania swoich zachowań
• umie wskazać różnice w czynnościach wykonywanych przez dziecko i dorosłą osobę
• opowiada o swoich sukcesach i niepowodzeniach
• respektuje wspólnie ustalone zasady obowiązujące w zabawach i grach zespołowych
• podejmuje działania na rzecz innych, np. pomaga młodszym dzieciom w czynnościach samoobsługowych
• stara się przewidzieć konsekwencje zaniedbania przyjętych na siebie obowiązków, np. kwiatki, które nie będą podlewane, zwiędną
• obdarza uwagą dzieci i dorosłych, aby rozumie to, co mówią i czego oczekują
• aktywnie uczestniczy w zajęciach
• szanuje potrzeby i zainteresowania innych dzieci
• dokonuje oceny zachowania własnego i zachowania innych
• próbuje przewidywać skutki swojego postępowania
• rozumie, że niektóre zachowania mogą sprawić innym przykrość
• umie porozumiewa się za pomocą mowy ciała: gestów, ruchów ciała i mimiki
• stara się myśleć i działać empatycznie
• potrafi w sposób ugodowy rozwiązywać konflikty
• mogą występować silne, gwałtowne, trudne do opanowania przez dziecko emocje, zwykle krótkotrwałe
• zaczyna liczyć się z rówieśnikami i chcąc się z nimi bawić, coraz rzadziej obraża się, złości, płacze
• zaczyna przewidywać reakcje dorosłych.

Rozwój umiejętności motorycznych

3 rok życia
• sprawnie chodzi, wykonuje skoki rytmiczne obunóż, biega, przekracza niewielkie przeszkody
• wchodzi po schodach krokiem dostawnym
• rzuca i łapie piłkę z niewielkiej odległości, toczy piłkę
• poprawnie trzyma łyżkę, kredkę
• rysuje linie proste, spiralne, 2,6- 3-latek potrafi zamknąć koło, rysuje bazgroty z elementami rysunku schematycznego
• buduje wieżę z 5 klocków, prosty model wg wzoru,
• rozpoznaje i nazywa barwy podstawowe

4 rok życia
• sprawnie chodzi, wykonuje skoki rytmiczne obunóż, próbuje skoków naprzemiennych, sprawnie biega, przekracza przeszkody, chodzi po niewysokiej równoważni starając się utrzymać równowagę
• wchodzi po schodach krokiem dostawnym, próbuje kroków naprzemiennych
• rzuca i łapie piłkę z niewielkiej odległości, toczy piłkę, rzuca do celu
• poprawnie trzyma łyżkę, widelec, kredkę
• rysuje linie proste, spiralne, 4-latek rysuje rysunki schematyczne, postać człowieka posiada podstawowe elementy
• nazywa kolory podstawowe i pochodne
• buduje wieżę z 8-10 klocków, prosty model wg wzoru, konstrukcje trójwymiarowe (zamek).

5 i 6 rok życia
• dziecko ruchliwe; biega, skacze, wspina się na drabinki, przeplotnie
• huśta się na huśtawce, uczy się samodzielnego rozhuśtania się
• ma rozwiniętą koordynację ruchów i koordynację wzrokowo-ruchową
• zaczyna uczyć się jeździć na rowerze na dwóch kołach
• zwinnie biega, skacze na dwóch nogach przed siebie
• skacze na jednej nodze w miejscu
• stoi przez około 15 sekund z zamkniętymi oczami, nieruchomo na obu nogach-raczej nie chwiejąc się i nie wypadając z trasy, przechodzi po wąskiej dróżce
• utrzymuje równowagę przy pomocy rąk
• robi kilka przysiadów samodzielnie, podnosząc się z nich, może nieco chwiać się
• dość szybko, bez trzymania się poręczy, wchodzi i schodzi ze schodów naprzemiennie
• uczy się zasad, prawidłowości
• uczy się zwracać uwagę na inne dzieci
• sprawnie łączy klocki typu lego, wylepia z plasteliny
• nawleka korale na żyłkę, przykleja naklejki, przycina nożyczkami papier, drze papier na małe kawałki i wykleja nim kontury
• prawidłowo trzyma ołówek
• rysuje linie pionowe, poziome i ukośne
• odwzorowuje koło, krzyżyk, kwadrat, odwzorowuje proste szlaczki
• koloruje obrazki, wypełnia kolorem kontury
• rysuje rysunek zgodny z podanym tematem, maluje farbami, używa pędzla i innych przyborów

Rozwój umiejętności poznawczych


3 rok życia
• porównuje przedmioty zauważając wyraźne różnice; duża i mała piłka, krótki i długi pociąg
• wskazuje przedmioty, które wydają charakterystyczne dźwięki (samochód, zegarek, pies, kot)
• spostrzega, wyodrębnia i nazywa elementy ilustracji
• nazywa zwierzęta hodowlane i domowe
• nazywa i wskazuje części ciała (noga, ręka, głowa, szyja, brzuch, plecy)
• rozumie proste pojęcia określające położenie przedmiotów w przestrzeni: wysoko, nisko, na, pod….
• porównuje wielkość: długi, krótki, wysoki, niski
• próbuje ocenić liczebność bez liczenia, posługując się określeniami: dużo, mało
• tworzy kompozycje z różnych figur geometrycznych, bez ich nazywania
• używa w słowniku czynnym nazw poznanych przedmiotów, osób, zwierząt
• formułuje uogólnienia: to do tego pasuje, te obiekty są podobne, a te są inne

4 rok życia
• formułuje samodzielnie proste zdania na określony temat
• wskazuje i nazywa przedstawione części roślin: łodyga, liść, kwiaty, korzeń
• stara się przeliczać poprawnie wszystkie przedmioty niezależnie od ich układu
• umie opisać przedmioty, osoby, zwierzęta, podając ich cechy charakterystyczne
• odgaduje znaczenie schematycznego rysunku lub znaku
• grupuje przedmioty i uzasadnia, dlaczego do siebie pasują
• potrafi policzyć 5 i w miarę możliwości więcej elementów
• rozpoznaje kształty figur geometrycznych płaskich oraz używa ich nazw: koło, kwadrat, trójkąt
• tworzy kompozycje z figur geometrycznych na ograniczonej powierzchni
• ilustruje ruchem opowiadanie nauczyciela, odgaduje zagadki pantomimiczne
• pokazuje ruchem wskazane czynności
• powtarza słowa lub krótkie teksty, zachowując podany rytm, tempo, oraz właściwą intonację
• zapamiętuje proste wiersze, piosenki, odtwarza je z pamięci
• rozpoznaje i nazywa instrumenty perkusyjne: bębenek, tamburyn, trójkąt, podejmuje próby gry na wybranym instrumencie
• ustala równoliczność dwóch zbiorów w praktycznym działaniu

5 i 6 rok życia
• dostrzega zależności, tj.: większe--mniejsze, dalej-bliżej, wyżej--niżej, głębiej-płyciej, ciężej-lżej.
• potrafi dostrzec i wskazać różnice w przedstawionych ilustracjach
• spostrzeganie analityczno-syntetyczny, potrafi różnicować kształty liter drukowanych, cyfr i kształty podstawowych figur geometrycznych
• potrafi konstruować proste budowle według podanego wzoru
• rozumie i skupia uwagę podczas czytanego tekstu
• lubi słuchać, kiedy mu się czyta
• w wyuczonym wierszu odtwarza rymy
• potrafi podzielić zdanie na trzy- czterowyrazowe części
• potrafi podzielić wyraz na sylaby
• potrafi wydzielić głoski w nagłosie i wygłosie
• potrafi tworzyć i odtwarzać proste rymy
• trudności z przyswajaniem informacji dotyczących przestrzeni i czasu
• zna i różnicuje pory roku, wymienia dni tygodnia
• potrafi porównywać przedmioty, kształty ze względu na ich różnice lub podobieństwa
• potrafi klasyfikować biorąc pod uwagę dwa, trzy kryteria
• myśli często w sposób skojarzeniowy
• myślenie życzeniowe jest zwykle dla dziecka myśleniem prawdziwym
• dziecko pięcioletnie przelicza zbiór składający się z około 10 elementów
• ostatni liczebnik odnosi do wielkości zbioru
• potrafi na polecenie dokładać i zabierać
• rozumie pojęcia: więcej, mniej, tyle samo
• prawidłowo wymawia głoski
• nazywa przedmioty, czynności sytuacje, potrafi je opisać przy pomocy przymiotników
• buduje wielo wyrazowe wypowiedzi- tworząc dłuższe zdania
• rozumie treść poleceń
• pyta o nieznane słowa

Charakterystyka właściwości dzieci w wieku przedszkolnym wg. M. Przetacznik, „Psychologia rozwojowa.”

Dzieci 3–letnie:
• niski poziom samodzielności i zaradności, w dużym stopniu zależne w zaspokajaniu swych potrzeb od dorosłych
• wąski zakres doświadczeń i ubogi zakres słownictwa, choć dziecko rozumie znacznie więcej niż chce wypowiedzieć
• dominuje myślenie o charakterze sensoryczno–motorycznym tzn. w bezpośrednim kontakcie z przedmiotem, w działaniu, przy udziale dorosłego
• duża wrażliwość emocjonalna
• labilność emocjonalna
• rozbudzona wyobraźnia
• łatwo rozpraszana uwaga i duża męczliwość.

Dzieci 4 letnie:
• stają się bardziej samodzielne i zaradne
• aktywność intelektualna nadal współistnieje z realnym działaniem
• rozwój wyobraźni i fantazji ujawnia się między innymi w postawie badawczej (wiek pytań )
• żywe, ruchliwe, dociekliwe
• poznanie świata zarówno fizycznego jak i społecznego nadal powierzchowne

Dzieci 5 i 6 letnie:
• lepiej przystosowane do pracy w zespole
• zdolniejsze do dłuższego wysiłku
• zdolne do dłuższego skupienia uwagi
• mniej impulsywne
• bardziej opanowane i odpowiedzialne
• intensywniej rozwijają się uczucia wyższe – społeczne i estetyczne

W wieku przedszkolnym dziecka zachodzą niezwykle istotne zmiany pozwalające mu przede wszystkim na samodzielne, odpowiedzialne podejmowanie i realizowanie zadań stawianych przez otoczenie. Najważniejsze osiągnięcia w tym zakresie to:
a. dziecko zaczyna odczuwać samego siebie jako podmiot własnych działań i przeżyć
b. dziecko odkrywa świat wewnętrzny innych ludzi
c. dziecko zdobywa znaczny zasób wiedzy o świecie
d. obok zabawy pojawiają się początki świadomego uczenia się i pracy

Opracowała: Katarzyna Kłos
Literatura:
1. Tokarska E., Kopała J., Program wychowania przedszkolnego, PWN, Warszawa 2014 r.
2. Trybowska K, Wiek przedszkolny Psychologia rozwojowa dzieci i młodzieży,
3. Żebrowska M., (red.), Warszawa 1969; M. Przetacznikowi, G. Makieło – Jarża, Psychologia rozwojowa i wychowawcza wieku dziecięcego, Warszawa 1985 r.